Situatie uitgestelde operaties in Nederland

Lees hieronder het krantenartikel van afgelopen zaterdag uit de Telegraaf. Het betreft de realiteit waar wij in Nederland mee moeten dealen. Het lijkt er ook op dat dit niet zomaar gaat veranderen. Patiënten voor geplande zorg zullen geduld moeten hebben. Indien u zelf echt verder wilt kijken wat er mogelijk is dan kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen. Wij kijken wat wij voor u kunnen betekenen  om op korte termijn uw geplande operatie elders buiten Nederland te laten plaatsvinden. Medicohelp begeleidt patiënten uit Nederland voor geplande zorg naar ziekenhuizen in Duitsland, Spanje en Curaçao. 

Hoofdbrekens om 113.000 uitgestelde zorgbehandelingen

AMSTERDAM – Vanwege uitgestelde zorg tijdens de coronapandemie zijn de wachtlijsten flink opgelopen. En dat blijft voorlopig nog zo: slechts ruim een kwart van alle ziekenhuizen zit weer op de volledige capaciteit. 113.000 uitgestelde zorgbehandelingen; dat valt niet meer in te halen, verwacht Sjoerd Bulstra van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging. „We kunnen niet nog harder gaan werken.”

Het grootste stuwmeer zit in de orthopedie waar 50.000 Nederlanders wachten op een nieuwe heup of knie; voor corona waren dat er 10.000. De thoraxchirurgen noteren een lijst van 2300 hartpatiënten. Dat zijn 1300 meer complexe hartoperaties dan de ’normale’ wachtlijst vóór corona. En dan is er nog een enorme achterstand bij urologie, plastische chirurgie en gynaecologie.

„De zorg die het meest is uitgesteld, is planbare zorg. Dit is zorg die medisch gezien niet direct haast heeft. Het is natuurlijk heel vervelend als je bijvoorbeeld een nieuwe knie of heup nodig hebt en je moet hier langer op wachten”, zegt Karina Raaijmakers, directeur Toezicht Nederlandse Zorgautoriteit.

“Nieuwe gevallen van levensbedreigendere hartaandoeningen gaan voor”

„Wachten is niet alleen vervelend”, reageert Jerry Braun die voorzitter is van de Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie. „De hartpatiënten die onderaan bungelen qua urgentieklasse komen maar mondjesmaat aan de beurt en verslechteren intussen wel. Ze klimmen niet op de wachtlijst. Nieuwe gevallen van levensbedreigendere hartaandoeningen gaan voor een lekkende hartklep. Het klinkt hard, maar de groep hartpatiënten die langer moet wachten kan met dezelfde operatie een kortere levensverwachting hebben of aanhikken tegen een langere hersteltijd.”

Capaciteit

Zorgverzekeraars willen ’alle beschikbare capaciteit’ zoveel mogelijk benutten. „Dat vraagt van de ziekenhuizen naast een maximale inspanning ook het overdragen van sommige zorg aan andere ziekenhuizen, umc’s of klinieken binnen en buiten de regio”, zegt een woordvoerder van Zorgverzekeraars Nederland. Zelf zetten de verzekeraars ’zorgbemiddeling’ in om een patiënt naar de juiste plek met de kortste wachtlijst te begeleiden. Mensen die voor bemiddeling bellen, kunnen in 8 op de 10 gevallen sneller elders worden geholpen. In 40 procent van de gevallen kan de patiënt bij een zelfstandige kliniek terecht.

„Wij zien een stijging van 1 miljoen verzekerde zorgbehandelingen in een regulier jaar, naar 1,2 miljoen in 2021. In de eerste weken van 2022 zien we nog steeds een toename van 20 procent ten opzichte van een gewoon jaar”, vertelt Paulette Timmerman, directeur van Zelfstandige Klinieken Nederland.

Maar een rondgang langs diverse zorgexperts maakt duidelijk dat in de ziekenhuizen nog lang geen sprake is van inhaalzorg. De omicronvariant gooit roet in het eten; het zorgt voor enorme uitval tot wel 20 procent onder het personeel dat ziek is of besmet thuiszit. Vooral in het zuiden.

“Ik denk dat we blijvend tegen een fikse achterstand aan gaan kijken”

„Ik denk dat we blijvend tegen een fikse achterstand aan gaan kijken. Het systeem stond al op scherp voor de epidemie door personeelstekort en het probleem van de wachtlijst orthopedie is alleen maar groter geworden”, stelt orthopeed Sjoerd Bulstra. Ziekenhuisbestuurder Peter Langenbach van het Maasstad Ziekenhuis vindt een grootschalige inhaalslag van 113.000 operaties niet realistisch. „Je kunt je medewerkers na twee jaar inzet tijdens corona niet over het randje duwen door ze nog meer te laten doen in bijvoorbeeld de weekeinden.”

Het idee om in het weekeind of op de zaterdagen te gaan opereren, wijst Bulstra af. „Dat is niet goed voor de kwaliteit en de kans op uitval is dan ook groter. Nee, die tienduizenden operaties kunnen alleen worden ingehaald door het ophogen van verzorgenden; dus door mensen op te leiden.” Het gebrek aan personeel is volgens Bulstra overigens niet alleen te wijten aan ziekteverzuim. „Er is ook veel personeel uitgestroomd. Gestopt of naar een zelfstandige behandelkliniek gegaan.” Begrijpelijk, vindt hij. Want daar zijn de werktijden vaak gunstiger en wordt beter betaald.

Gezonde mensen

De wachtlijst voor orthopedie is niet alleen langer, er staan ook meer ’moeilijkere’ patiënten op dan voorheen. „Het is fijn dat de zelfstandige klinieken ingrepen overnemen, maar zij mogen alleen gezonde mensen opereren die een prothese krijgen. Bij de ziekenhuizen worden de patiënten geopereerd die ook andere ziektes hebben, zoals hart- of longfalen en is er een ic achter de hand. De patiënten op deze scheefgegroeide lijst moeten bizar lang wachten, soms meer dan een jaar. Want we kijken niet hoelang iemand op de lijst staat, maar wie het meest urgent is.”

“Als je eerlijk bent, hebben we geen idee hoe het zal gaan”

Ook de thoraxchirurgen kijken tegen een langere wachtlijst aan dan voor corona. „Normaal staan er 1000 op de wachtlijst; nu zijn het er 2300! Dat lijkt misschien niet veel, maar het gaat om grote operaties van zo’n vier, vijf uur. Je hebt er altijd een ic voor nodig en gespecialiseerd personeel”, legt thoraxchirurg Braun uit.

Tussen de coronagolven door zijn de hartchirurgen nooit toegekomen aan het inhalen van de hartoperaties, vertelt Braun. „En wanneer we aan inhaalzorg kunnen beginnen, is ongewis. Als je eerlijk bent, hebben we geen idee hoe het zal gaan. Er zijn verschrikkelijk veel besmettingen; het tekort aan personeel is de bottleneck. We moeten een nieuwe coronavariant niet uitsluiten. Ik hoop dat we na de zomer kunnen starten en het is nattevingerwerk: misschien hebben we dit in twee jaar ingehaald. Logistiek is het niet onmogelijk. Samen met de zorgverzekeraars worden er nu capaciteitsmodellen gemaakt voor de inhaalslag.”