Operatie Duitsland - MedicoHelp hulp bij zorg in het buitenland

Operatie in binnen- of buitenland. Regel dat zelf of met hulp.

Je hoort van je arts dat je moet geopereerd moet worden. De wachttijd in jouw ziekenhuis is lang. Je wilt sneller geholpen worden. Je zou een snellere oplossing willen voor je aandoening. Wat doe je?

Je bezoekt een volgende arts, Dr. Google. Je zoekt eens rond op internet, typt in de zoekbalk woorden als “kortere wachtlijst” of “sneller geopereerd”. Je komt daardoor in de zoekresultaten bijvoorbeeld de website Ziekenhuischeck tegen, of de website van de Consumentenbond. Op ziekenhuischeck.nl is te lezen dat er sinds 1 oktober 2020 voor patiënten, huisartsen en geïnteresseerden maandelijks een update van de wachttijden per specialisme gepubliceerd wordt. Dat geeft een boel informatie! Je kunt nu ziekenhuizen vergelijken met betrekking tot wachtlijsten en patiënttevredenheid. Zo is te zien in welk ziekenhuis je het snelst terechtkunt voor een polikliniekbezoek, onderzoek of behandeling. Je kunt dus gaan “shoppen” als je wilt!

Deze blog gaat over de vraag op welke manier je kunt inregelen om behandeld te worden buiten Nederland. De mogelijkheden zijn namelijk divers. Van vlak over de grens in Duitsland tot België, Spanje, Denemarken, en andere Europese landen kun je als Nederlander geopereerd worden of revalideren.

Velen gingen je voor.

In 2016 publiceerde de NOS al dat jaarlijks ruim 83.000 Nederlandse patiënten de grens oversteken om zich in België, Luxemburg of Duitsland te laten behandelen. De meeste Nederlandse zorgvragers die zich in buitenland laten behandelen gingen op dat moment naar België (55.700) en Duitsland (26.000). Nu is daar ook Spanje bijgekomen als gewilde medische behandelbestemming. Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders niet alleen de buitenlandse zorg zoeken vanwege de wachtlijsten in ons eigen land. Het onderzoeksbureau van de Benelux in Brussel geeft aan dat de prijs-kwaliteitsverhouding in het buitenland vaak zodanig goed is dat ook deze een rol speelt in de beslissing van Nederlandse patiënten om in het buitenland medische hulp te zoeken.

Duur en ingewikkeld?

Het is in Europese regelgeving vastgelegd dat Europese burgers in het buitenland behandeld moeten kunnen worden voor operatieve zorg. O ja, zul je misschien denken, dat is dan vast heel duur.

Dat kan, maar dat hoeft niet. Voor Nederlanders worden veel behandelingen in het buitenland vergoed door Nederlandse zorgverzekeraars. Maar helaas niet alle behandelingen. En ook niet door alle zorgverzekeraars. En niet altijd voor het hele bedrag dat de operatie, behandeling of revalidatie kost….

Oké. Ik hoor je weer denken … dat maakt het niet echt veel duidelijker. Het is inderdaad best een complex verhaal als je er niet dagelijks mee te maken hebt. Dit is voer voor juristen en onafhankelijk zorgadviseurs. Maar het is wel handig als je even met me meeleest hieronder, zodat je in ieder geval weet wat de basisregels zijn en met welke factoren je rekening moet houden. Als je daarna met een zorgverzekeraar, of met een intermediair zoals een zorgadviseur contact opneemt, dan kun je in ieder geval meepraten. Die factoren hebben vooral te maken met vergoedingen, aanvraagprocedures en verzekeringen. We gaan er nu in een vogelvlucht overheen. In volgende blogs zullen we deze factoren per stuk diepgaander bekijken.

Vuistregel over vergoedingen

Om te beginnen is er een vuistregel. Als de Nederlandse basisverzekering een bepaalde behandeling opgenomen heeft in de basislijst van vergoedingen in eigen land, dan krijg je ook vergoeding als je die behandeling in het buitenland laat uitvoeren. Daar komt wel de eis bij dat de operatie of behandeling minimaal een even goede kwaliteit moet hebben als de operatie of behandeling in Nederland.

Klinkt als een goede afspraak, maar wat als jij in een buitenlandse privékliniek behandeld wilt worden? Wat als je een zeldzame aandoening hebt, die in Nederland niet behandeld kan worden? Worden kosten van vervoer gedekt? Wat als je partner mee wil naar de plaats waar je geopereerd wordt? Kun je ook revalideren in het buitenland met vergoeding van de zorgverzekering?

Zorgverzekeraars zijn gebonden aan de nationale afspraken, maar hebben daarnaast vrijheid om meer te doen voor hun eigen cliënten. In principe is het dus zo dat een behandeling in het buitenland alleen hoeft te worden vergoed als de behandeling in de nationale zorgverzekering opgenomen is. Is dat niet het geval, dan is je eigen ziektekostenverzekeraar niet verplicht om toestemming te verlenen voor de behandeling in het buitenland, noch om de kosten te vergoeden. Maar dan komt het bijzondere: je verzekeraar kan er uiteraard wel voor kiezen om dit toch te doen.

Vier gevallen

Voor de verzekeraars gelden namelijk vier mogelijke situaties: 1. als een behandeling is opgenomen in de basis verzekering dan wordt deze behandeling ook vergoed in een ander EU-land. Je krijgt dan de vergoeding vanuit je basisverzekering. 2. Heeft de verzekeraar een contract met een buitenlands ziekenhuis of revalidatiekliniek, dan heeft de verzekeraar met die instelling dus afspraken gemaakt over de kwaliteit en prijzen. De zorg bij deze buitenlandse medische instelling wordt dan vergoed volgens de voorwaarden van jouw verzekering en de afgesproken tarieven. 3. Vraag je zorg aan in het buitenland maar heeft je verzekeraar geen contract bij het buitenlandse ziekenhuis? Dan kun je een vergoeding krijgen volgens de voorwaarden van je verzekering, maar dan wordt niet alles vergoed. Of, en dat is situatie 4, krijg je de vergoeding volgens de Europese Verordening. In dat geval heb je via een zogenaamd S2 formulier toestemming gekregen van de zorgverzekeraar. De buitenlandse zorgverlener rekent dan met de verzekeraar af volgens de tarieven van het behandelland. Dan krijg je de kosten vergoed volgens de tarieven van het behandelland (het land waar jij je laat behandelen). Deze vergoeding wordt niet verrekend met een Nederlandse wettelijke eigen bijdrage of het eigen risico.

Wat wordt vergoed?

Terug naar punt 3: Als de behandeling normaal gesproken ook in je thuisland vergoed zou worden: Je krijgt dan geen grotere financiële vergoeding dan wat je bij dezelfde behandeling in Nederland terug zou krijgen. Je zorgverzekeraar is alleen verplicht om de kosten te vergoeden die rechtstreeks verband houden met de medische behandeling in het EU-land waar je wordt behandeld. Dit zijn bijvoorbeeld de dagvergoeding van het ziekenhuis, de medische behandeling en de onvermijdelijke kosten voor verblijf en maaltijden in het ziekenhuis. Als bij de behandeling in eigen land ook de kosten van vervoer van je huis naar het ziekenhuis horen, dan worden die bij dezelfde behandeling in een ander-EU land ook vergoed. Dat is de Europese wet.

Ook nazorg zit meestal in de vergoedingsafspraken. Met nazorg bedoelen we nabehandelingen en revalidatie. Je kunt voor nazorg niet zomaar naar je eigen arts in Nederland gaan als je de behandeling in het buitenland hebt gehad. Dat vinden veel patiënten lastig, omdat het én meer reizen vergt, en je dan niet van je vertrouwde thuisarts de nazorg krijgt. De reden dat deze afspraak over nazorg op deze manier is gemaakt, is zowel financieel als medisch. Nazorg wordt gezien als een integraal onderdeel van de behandeling. Medisch gezien is het één geheel. Financieel is het ook één geheel gemaakt. Het zou dus bijzonder zijn als wel de behandeling zou worden vergoed, maar de nazorg niet. Bij de vergoeding van de behandelkosten is daarom de nazorg inbegrepen. Dus ook bij een behandeling in het buitenland. Dat zijn de Europese afspraken. Doe je de behandeling in het buitenland, maar ga je voor de nazorg naar een arts in Nederland, dan zou je zorgverzekeraar dubbele kosten betalen. Daarnaast vinden artsen het vaak niet prettig om nazorg te verlenen wanneer zij niet de ingreep zelf hebben gedaan. En andersom: ze vinden het fijn om hun eigen patiënt ook bij dat laatste stukje van het medisch proces te begeleiden. Op die manier is het duidelijk wie de eindverantwoordelijkheid heeft voor de behandeling.

Wil je toch de nazorg in Nederland krijgen, dan is het dus belangrijk om je vooraf goed te informeren over deze mogelijkheid. Sowieso is het voor alle behandelingen handiger om eerst toestemming voor vergoeding te vragen, voorafgaand aan de medische behandeling. Het is dus verstandig om vooraf even contact op te nemen met je ziektekostenverzekeraar, of met het Nationale Contactpunt voor Grensoverschrijdende Zorg.

Mogelijkheden na afwijzing

Het kan zijn dat je aanvraag niet wordt gehonoreerd, terwijl jij denkt dat je wel recht hebt op vergoeding. Hiervoor kun je beroep aantekenen bij je eigen zorgverzekering op basis van de nationale zorgvergoedingsregels. Mocht je aanvraag bij de verzekeraar dan alsnog worden goedgekeurd, dan moeten alle kosten van de behandeling die je gemaakt hebt vanaf het moment van de eerste afwijzing, alsnog nog worden vergoed.

Het kan ook zo zijn dat je denkt dat de instanties in Nederland je EU-rechten in verband met geplande medische zorg in het buitenland niet respecteren. Dan kun je een beroep doen op basis van je EU-rechten. Voor dat beroep zijn ook weer allerlei organisaties waar je je bij kunt aanmelden. SOLVIT is er zo één. SOLVIT is een organisatie die EU-burgers helpt om oplossingen te vinden voor problemen in andere EU-landen. Ook op het gebied van vergoedingen voor geplande zorg in het buitenland. Wat voor Nederlanders geldt, geldt namelijk ook voor leden van andere EU-staten. Een voorbeeld casus van SOLVIT: “Een Belg kreeg van zijn Belgische zorgverzekeraar toestemming voor een herniaoperatie in een gespecialiseerde kliniek in Frankrijk. Het Franse ziekenfonds vertelde hem dat de ingreep niet zou worden terugbetaald, ook al werd dit type operatie doorgaans wel vergoed in Frankrijk. Het standpunt van de Franse verzekeraar bleek in strijd te zijn met de EU-regels. Als je van je zorgverzekeraar toestemming krijgt voor een niet-dringende medische behandeling in een ander EU-land, hebt je recht op zorg onder dezelfde voorwaarden als onderdanen van dat land. Na juridische tussenkomst ging er vanuit Frankrijk een nieuw formulier naar de Belgische verzekeraar en de Belg kreeg de kosten van de ingreep alsnog vergoed.”

Vooruitzien is regeren

Dit lijkt nu misschien een lastig verhaal met vele kanten. Zo’n brij waar je niet doorheen kunt komen. Er zijn veel regels, maar nog meer mogelijkheden. Iedereen wil jou helpen. Er zijn veel afspraken onderling tussen de EU, instellingen en verzekeraars, om te zorgen dat we het in de EU zo gezond mogelijk kunnen leven. Een aantal zorgverzekeraars heeft voor knie- of heupoperaties en de revalidatie daarna afspraken gemaakt met bijvoorbeeld ziekenhuizen (die in het buitenland vaak klinieken worden genoemd) en verzorghotels in Spanje en Duitsland.

Je kunt privé zelf ook extra regelingen treffen. Via een aanvullende zorgverzekering kan bijvoorbeeld extra dekking voor kosten of behandelingen in het buitenland worden afgesloten. Kijk dus nu weer even goed naar je zorgverzekering, zodat je goed verzekerd bent als je volgend jaar in een buitenlands ziekenhuis geholpen wilt worden.

Onafhankelijke zorgadviseurs

Zoveel mensen zoveel wensen en mogelijkheden. Het gaat over je persoonlijke gezondheid en over je financiële situatie. Zoek hulp als je er graag met een onafhankelijk zorgadviseur naar wilt kijken. Dat hoeft geen geld te kosten. Die adviseurs worden uit overheidsgelden betaald voor elke cliënt die zij goed helpen. Het kan jou veel moeite, geld en vooral zorgen schelen.

In de komende reeks van blogs zullen we vaker inzoomen op de specifieke details van het regelen van een buitenlandse behandeling.

Geraadpleegde bronnen:

Hoe regel ik mijn operatie in het buitenland?